Metra
Njësi e:
- Gjatësia / distanca
Përdorim mbarëbotëror:
- The metre, as part of the metric system, is used as a measure of distance across the globe, the primary exception being the United States, where the imperial system is used for most purposes.
Përshkrimi:
Metri është një njësi gjatësie në sistemin metrik dhe është njësia bazë e gjatësisë në Sistemin Ndërkombëtar të Njësive (SI).
Si njësia bazë në SI dhe në sisteme të tjera m.k.s (të bazuara rreth metrave, kilometrave dhe sekondave) metri përdoret për të ndihmuar në prodhimin e njësive të tjera matëse si Njutoni për forcën.
Përkufizim:
1 m është i barabartë me 1.0936, apo 39.370 inç.
Që nga 1983, metri është përkufizuar zyrtarisht si gjatësia e rrugës që përshkon drita në një zbrazëti gjatë intervalit të kohës prej 1/299,792,458 të një sekonde.
Origjina:
Një njësi matjeje me bazë-dhjetore është propozuar që në fund të shekullit të 17-të, me emrin metër që rrjedh nga fjala greke métron katholikón, që do të thotë “masë universale”.
Një përkufizim i hershëm i një metri ishte “ gjatësia e një lavjerrësi me një gjysmë periode prej një sekonde”. Në shekullin e 18-të, përkufizimi i bazuar mbi “një të dhjetë miliontën e gjatësisë së meridianit të tokës përgjatë një kuadranti” (distanca nga ekuatori deri në polin e veriut) filloi të fitonte terren, dhe ky ishte përkufizimi i pranuar kur Franca adoptoi sistemin metrik në vitin 1975.
Shufra prototip pë metrin – në fillim prej tunxhi, më vonë platini, e më pas një aliazh paltini/iridiumi, u prodhuan si standarde pasardhëse të metrit. Në vitin 1960, metri u përkufizua sërish duke përdorur gjatësinë e valëve të rrezatimit, përpara se përkufizimi aktual që e lidh metrin me shpejtësinë e dritës të adoptohej në vitin 1983.
Referenca të përbashkëta:
- Një njeri mashkull me gjatësi mesatare është rreth 1.75 m i lartë.
- Pengesat e përdorura në garën olimpike të 110 m me pengesa janë 1.067 m të larta.
- Ndërtesa më e lartë në botë (sipas të dhënave të vitit 2012), Burj Khalifa në Dubai, është 828 m e lartë.
- Gradaçela Empire State Building në Nju Jork Siti është 381 m e lartë.
- Traseja standarde në shinat e hekurudhës (distanca ndërmjet binarëve) është 1.435 m.
Njësitë përbërëse:
- 1/100 m = një centimetër
- 1/1,000 = një milimetër
- Shikoni gjithashtu mikrometrin, nanometrin, pikometrin, femtometrin, atometrin, zeptometrin dhe joktometrin.
Shumëfishuesit:
- Shumëfishi që përdoret më gjerësisht është kilometri (1,000m), por ka edhe shumë shumëfisha SI të tjera të metrit, përfshi këtu dekametrin (10 m), hektometrin (100 m) dhe megametri (një milion metra).
- Shumëfishi SI më i madh i metrit është jotametri, (1,000,000,000,000,000,000,000,000 metra).
