ponde
Eenheid van:
- massa
- gewig (in nie-wetenskaplike sake)
Wêreldwye gebruik:
- Verenigde Koninkryk, Verenigde State van Amerika, Kanada, Nieu-Seeland et al
Beskrywing:
Die pond is 'n massamaat wat in die empiriese stelsel gebruik en dag-tot-dag aanvaar word as 'n gewigseenheid (die gravitasiekrag wat op enige gegewe voorwerp inwerk).
Beskrywing:
Die empiriese (avoirdupois of internasionale) pond word amptelik omskryf as 453.59237 gram.
Oorsprong:
Die naam pond is 'n aanpassing van die Latynse frase libra pondo of 'n pondgewig. Die Romeinse libra (vandaar die simbool lb) het ongeveer 329 gram geweeg.
Dwarsdeur die geskiedenis is die pond (of sy plaaslike vertaling) gebruik as 'n gewigsmaat in baie verskillende dele van die wêreld, insluitend die Verenigde Koninkryk, Frankryk, Duitsland, Skandinawië en Rusland. Hoewel die presiese massa omskryf as 'n pond gewissel het van stelsel tot stelsel, het hulle grotendeels ooreengestem, gewoonlik tussen 350 en 560 metrieke gram.
In die Verenigde Koninkryk het talle verskillende stelsels, wat die pond gebruik het, saam bestaan, hoewel die avoirdupois pond (ook bekend as die wolpond; afgekort as av. pd. of avdp. pd.) die algemeenste en langdurigste gebruik is. Een wisselvorm wat vandag nog gebruik word is die trooise pond (ongeveer 373g), meestal as 'n massamate vir edelmetale.
Die Britse Gewigte en Mateswet van 1878 het eerste die empiriese pond omskryf in terme van metrieke eenhede (1 pd. = 453.59265g) en in 1893 het die Mendenhall Orde die Amerikaanse pond omskryf deur die kilogram te beskryf as gelykstaande aan 2.20462 pond.
Die Verenigde State van Amerika en lande van die Statebond van Nasies het ingestem oor algemene omskrywings van die pond (en die jaart) wat in 1959 aanvaar is (Brittanje 1964).
Algemene verwysings:
- In Engelssprekende lande word 'n mens se gewig in die algemeen uitgedruk in stene en pond, hoewel dit in die Verenigde State van Amerika gewoonlik uitgedruk word net in suiwer pond.
- In die Verenigde Koninkryk en Ierland word voedsel, wat in die algemeen per pond verkoop is voor die ingebruikname van die metrieke stelsel, steeds in hoeveelhede gelykstaande aan die ou empiriese standard verkoop, soos botter, wat gewoonlik in 454g (1pd.) pakkies verkoop word.
- Hengelaars sal dikwels die grootte van 'n vis gevang uitdruk in terme van pond en onse.
- Dit is bekend dat Shakespeare se karakter Shylock gevra het vir "n pond vleis" as versekerde sekuriteit vir 'n lening.
Gebruikskonteks:
Wetenskaplike toepassings gebruik die pond om massa te beskryf, terwyl die alledaagse gebruik dit as 'n maatstaf van gewig beskou. Ten spyte van die breë aanvaarding van die metrieke stelsel van mate en gewigte, word die pond steeds in Engelssprekende lande gebruik.
Die pond was histories die manier om die gewig van skoot of doppies in wapentuig te beskryf en die wapens self is later vernoem na die ammunisie wat hulle sou afvuur, byvoorbeeld 'n 32-ponder.
In die Verenigde Koninkryk en Amerika word die pond ook gebruik om te help om uitdrukking te gee aan druk, met pond per vierkante duim (p.s.i.) 'n aanvaarde standaard.
Samestellende eenhede:
- Daar is sestien onse in een pond, hoewel die pond histories (en amptelik) omskryf is as bestaande uit 7000 trooise greine (gr) totdat die ooreengekome internasionale standaard in 1959 ingestel is.
Veelvoude:
- 14pd. = 1 steen
- 28lb = 1 kwart (kwart van 'n lang sentenaar)
- 112lb = 1 lang sentenaar
- 2240lb = 1 ton (empiriese, of lang ton)
